Czym charakteryzują się pszenica, żyto oraz pszenżyto?

Pszenica, żyto, czy może wyhodowane z obu gatunków – pszenżyto? Wszystkie trzy zboża różnią się między sobą właściwościami oraz sposobem uprawy. Gatunki te są niezwykle popularne wśród polskich rolników, dlatego warto bliżej im się przyjrzeć! Jakie są charakterystyczne cechy wymienionych gatunków zbóż, który z nich bardziej opłaca się uprawiać i gdzie są wykorzystywane?

Pszenica

Pszenica jest zbożem znanym ludzkości od tysięcy lat. Do Europy przywędrowała z Azji i obecnie można wyróżnić około 20 różnych gatunków, a najpopularniejsze z nich to: zwyczajna, orkisz, płaskurka, samopsza oraz twarda. Zboże to występuje zarówno w formie ozimej (sianej między II a III dekadą września), jak i jarej (sianej między III dekadą marca a I dekadą kwietnia). Kłosy pszenicy mogą nieco różnić się w zależności od gatunku, jednak zwykle są cylindryczne, a ziarniaki mają wrzecionowaty kształt, charakterystyczną „bródkę” (ma ją również żyto i pszenżyto), czyli szczoteczkę z drobnych włosków i jasnożółtą barwę. Pszenica jest powszechnie wykorzystywana w hodowli zwierząt (pasza oraz ściółka), a  także w przemyśle spożywczym. Z mąki pszennej wytwarza się różnego rodzaju pieczywo, makarony oraz ciasta. Skrobię pszenną stosuje się także w medycynie i farmacji.

Żyto

Żyto tuż obok pszenicy jest najpopularniejszym zbożem w polskiej kuchni. Liczy ponad 10 gatunków, jednak największe znaczenie ma żyto zwyczajne. Wytwarza złożone kłosy, których ziarniaki mają ciemnozielony kolor. Jest jednym z najbardziej odpornych gatunków zbóż, dlatego wysiewa się je w rejonach chłodniejszych i mniej żyznych. Żyto jest wykorzystywane w całości. W hodowli zwierząt, tak jak w przypadku pszenicy stosuje się ziarna i słomę. Z mąki żytniej wytwarza się pieczywo, które przez dietetyków uznawane jest za zdrowsze od pieczywa pszennego. Z żyta można wytwarzać alkohol – gin, whisky oraz piwo. Terminy siania żyta ozimego i jarego są takie samej jak w przypadku pszenicy. 

Pszenżyto

Pszenżyto to płodny mieszaniec żyta oraz pszenicy i po raz pierwszy zostało opisane w drugiej połowie XIX wieku. Jest ono dość wrażliwe na termin wysiewu, dlatego najlepiej w Polsce centralnej robić to w okolicach 15-25 września, natomiast zachodzie Polski od 20 września, nawet do 10 października. Pszenżyto łączy w sobie właściwości obu gatunków, od których pochodzi. Jego wymagania są mniejsze niż pszenicy, jednak nie tak małe, jak żyta. Wymaga dość dużej ilości wody, dlatego może nie przetrwać długotrwałej suszy. Ma wysoką zawartość białka, dlatego nadaje się jako pasza białkowa dla zwierząt gospodarskich. Jest to najbardziej opłacalne zboże i skala upraw sięga aż 1/3 produkcji światowej wszystkich zbóż.

Należy pamiętać, że ogromne znaczenie ma jakość materiału siewnego. Nasiona powinny być świeże i odpowiednio zabezpieczone. Materiał siewny zbóż oferuje między innymi firma Rolnas, której siedziba znajduje się w Bydgoszczy. Przedsiębiorstwo swoją ofertę kieruje przede wszystkim do dużych rolników oraz hodowców zwierząt, uprawiających zboża na własny użytek.